Vernon Bogdanor
τχ. 134-135
Στη Βρετανία η ζωή των συνταγματολόγων είναι εύκολη, καθώς δεν έχουμε Σύνταγμα. Αυτό συμβαίνει γιατί η μόνη μας συνταγματική αρχή συνίσταται, ή τουλάχιστον συνίστατο μέχρι που μπήκαμε στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα το 1973, στην κυριαρχία του κοινοβουλίου. Αυτή η αρχή έρχεται φυσικά σε σύγκρουση με την αρχή της υπεροχής του ευρωπαϊκού δικαίου. Στην Ευρώπη, ωστόσο, οφείλουμε και την εισαγωγή μιας νέας αρχής στο βρετανικό Σύνταγμα: της αρχής της λαϊκής κυριαρχίας, μιας αρχή η οποία από κάποιες απόψεις υπερέχει της κυριαρχίας του κοινοβουλίου. Η αρχή της λαϊκής κυριαρχίας εισήχθη στην εθνική πολιτική της Βρετανίας το 1975 προκειμένου να επιλυθεί το ευρωπαϊκό ζήτημα.
Το 1975, όπως και το 2016, φαινόταν ότι το κομματικό σύστημα δεν μπορούσε από μόνο του να επιλύσει το ευρωπαϊκό ζήτημα. Το 1970, στις τελευταίες εθνικές εκλογές προτού ενταχθούμε στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα, και τα τρία κόμματα ήταν υπέρ της ένταξης. Πώς θα μπορούσε λοιπόν μία ψηφοφόρος που ήταν αντίθετη στην ένταξη να το δείξει αυτό μέσα από την ψήφο της; Στις εκλογές του 2015, τα τρία βασικά κόμματα ήταν και πάλι υπέρ της παραμονής της Βρετανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο μόνος τρόπος με τον οποίο μπορούσε ένας ψηφοφόρος να δείξει την προτίμησή του προς την αποχώρηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν να ψηφίσει το UKIP, ένα κόμμα εξαιρετικά περιορισμένο από το εκλογικό σύστημα.
Αλλά υπήρχε ένας επιπλέον λόγος για το δημοψήφισμα και αυτός ήταν ότι η συμμετοχή στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα μπορούσε να νομιμοποιηθεί μόνο μέσα από την ψήφο του λαού. Το 1975, ο επικεφαλής της Βουλής Έντουαρντ Σορτ (Edward Short) δήλωνε ότι «το ζήτημα [της Ευρώπης] συνεχίζει να διχάζει τη χώρα. Η απόφαση για ένταξη δεν έχει γίνει αποδεκτή. Αυτή είναι η ουσία της διεξαγωγής ενός δημοψηφίσματος». Παρομοίως, μιλώντας στο Μπλούμπεργκ τον Ιανουάριο του 2013, όταν και πρότεινε ένα ακόμη δημοψήφισμα, ο Ντέιβιντ Κάμερον δήλωνε ότι η συναίνεση αναφορικά με την Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν πάρα πολύ εύθραυστη και χρειαζόταν ανανέωση από τον λαό.
[…]
Ο Vernon Bogdanor είναι καθηγητής στο Ινστιτούτο για τη Σύγχρονη Βρετανική Ιστορία (Institute for Contemporary British History) του King’s College του Λονδίνου. Το κείμενο βασίζεται σε διάλεξη που δόθηκε στις 30 Ιουνίου 2016 στο Europe House του Λονδίνου, υπό την αιγίδα του Nuffield College της Οξφόρδης, και βιντεοσκοπήθηκε από το Κανάλι του Κοινοβουλίου
