Έλλη Δρούλια
τχ. 120, σ. 23 (pdf)
Καθιέρωσε το πεδίο της μελέτης της ιστορίας της εκπαίδευσης στην Ελλάδα, εργάστηκε στην ιδιωτική εκπαίδευση, κατείχε υψηλές επιτελικές θέσεις που αφορούσαν τον κρατικό εκπαιδευτικό προγραμματισμό και σχεδιασμό (Κέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας και Εθνικό Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής), έγραψε και δημοσίευσε μελέτες, λευκώματα και άρθρα. Ο Αλέξης Δημαράς πίστευε ότι «μεταρρύθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος δεν είναι η νομοθετική αντικατάσταση μιας διδακτικής μεθόδου με μιαν άλλη». Ούτε, επιμέρους και κομματιαστά, τα νέα σχολικά κτήρια, ούτε οι προσαρμογές στο ωρολόγιο και αναλυτικό πρόγραμμα, ούτε οι αποδοχές. Αυτά είναι στοιχεία. Την αλλαγή, την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση, θα φέρει ο επαναπροσανατολισμός προ νέους σκοπούς που επιτυγχάνονται με διευρυμένα σε πλάτος και βάθος μέσα και φορείς, με το τολμηρό νέο και ευέλικτο πνεύμα.
Οι εφημερίδες υψηλής κυκλοφορίας, η σχολική αλλά και η πανεπιστημιακή κοινότητα, επέδειξαν αξιοθαύμαστες ετοιμότητες όταν, σχεδόν εκτός προγράμματος, έφυγε ο Αλέξης Δημαράς, το Σάββατο 16 Ιουνίου 2012, σε ηλικία 80 ετών. Άμεσα έγραψε και ενημέρωσε ο Τύπος. Η είδηση διακινήθηκε μέσα από τον διαδικτυακό κοινωνικό ιστό. Οι εκδηλώσεις που έγιναν στην μνήμη του είχαν εκείνα τα χαρακτηριστικά που σίγουρα θα του άρεσαν και αποτύπωναν τους άξονες των ενδιαφερόντων μιας ολόκληρης ζωής με δημιουργική παρουσία. Στην πρώτη, την σχολική, ο Σύνδεσμος Αποφοίτων της Σχολής Μωραΐτη οργάνωσε μια εκδήλωση την Τετάρτη 21 Νοεμβρίου 2012 στο θέατρο του σχολείου, στο Παλαιό Ψυχικό. Τίτλος της ήταν: «5 αφηγήσεις για τον Δάσκαλό μας». Μίλησαν απόφοιτοι της δεκαετίας του 1980 και 1990 αλλά και του 1960, σε ένα πυκνό κοινό. Η ατμόσφαιρα και το ύφος της εκδήλωσης ήταν συναισθηματικά και προσωπικά, όπως ταιριάζει όταν αναφερόμαστε σε δασκάλους-καθηγητές. Οι σκέψεις γύρισαν προς τα πίσω, εκεί που τα λόγια και οι συμπεριφορές των εκπαιδευτικών έχουν καθοριστική σημασία στους τόπους και τους χρόνους της εφηβικής ηλικίας.
Η δεύτερη απότιση τιμής ήταν από το Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία του Πανεπιστημίου Αθηνών σε συνεργασία με το Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία του Πανεπιστημίου Πατρών διοργάνωσε ημερίδα στις 15 Μαρτίου 2013, με τίτλο «Εκπαίδευση» (και υπότιτλο «Εκπαίδευση, εκπαίδευση, εκπαίδευση», υπογραμμίζοντας μιαν ζωή ολόκληρη μέσα στην εκπαίδευση, μέσα από ποικίλες δομές της εκπαίδευσης: διδασκαλία, ιστορική έρευνα, παιδαγωγικά προγράμματα). Ομιλητές από τα Πανεπιστήμια Ιωαννίνων, Αθηνών, Θεσσαλονίκης, Αιγαίου, Πατρών, το αμφιθέατρο Άλκη Αργυριάδη στο κεντρικό κτήριο του Πανεπιστημίου Αθηνών ξέχειλο, και τα σκαλιά κατοικήθηκαν στριμωχτά, με πολλούς νέους ανθρώπους, φοιτητές και φοιτήτριες. Η εκδήλωση είχε χαρακτήρα επιστημονικό και κινείτο γύρω από τα πεδία έρευνας του ίδιου.
Πολλά θα κρατήσουμε από τον δάσκαλο Αλέξη Δημαρά· η «μεταρρύθμιση που δεν έγινε», εκκρεμεί ακόμη…