Για το βιβλίο: Τάσος Γιαννίτσης / Σταύρος Ζωγραφάκης, Ανισότητες, φτώχεια, οικονομικές ανατροπές στα χρόνια της κρίσης, Πόλις, Αθήνα 2016, 281 σ.
Ελίζα Παπαδάκη
τχ. 134-135
Ο κατακερματισμός των συμφερόντων στην ελληνική οικονομία και κοινωνία έχει επιτρέψει ένα σημαντικά μεγάλο μέρος παραγωγικών δραστηριοτήτων, οικονομικών συναλλαγών, εισοδημάτων και περιουσιών να μη δηλώνεται ούτε να καταγράφεται. Ένα πρώτο άμεσο αποτέλεσμα είναι ότι τα στατιστικά και, γενικότερα, τα οικονομικά δεδομένα στη χώρα μας παρουσιάζουν σοβαρές ελλείψεις. Καθοριστική ευρύτερη συνέπεια είναι ότι οι οικονομικές και κοινωνικές πολιτικές των εκάστοτε κυβερνήσεων πάσχουν στους στόχους και στα εργαλεία τους: εδράζονται σε ελλιπή γνώση και στρεβλή αντίληψη της πραγματικότητας. Στο όνομα ενός νεφελώδους συνόλου, επιχειρούν, στην πράξη, να υπηρετήσουν μερικά από τα κατακερματισμένα συμφέροντα (όσα περισσότερα μοιάζει κάθε φορά δυνατό να μεταφραστούν σε ψήφους). Οδηγούνται έτσι συχνά σε αποτυχίες ή σε παρενέργειες, ιδιαίτερα επιζήμιες. Αλλά μαζί τους πάσχει και η δημόσια πολιτική και κοινωνική αντιπαράθεση: κάθε πλευρά επιλέγει και προβάλλει αποσπασματικά εκείνα τα δεδομένα που θεωρεί ότι ευνοούν την άποψη (και τα επιμέρους συμφέροντα) που θέλει να εκφράσει, αρνούμενη να λάβει υπόψη όσα θα την αντέκρουαν, ή θα τη σχετικοποιούσαν. Όσο επικρατούν τέτοιες τακτικές, παραγωγικές συνθέσεις είναι ανέφικτες. Και όσο έτσι παίζεται το παιχνίδι της πολιτικής και του δημόσιου λόγου –με αποφασιστική τη συμβολή των μέσων ενημέρωσης–, στην κοινωνία εξαπλώνεται η σύγχυση, το αίσθημα του αδικημένου αναπτύσσεται σε πραγματικά χαμένους αλλά και σε όχι λίγους οφελούμενους, φουντώνει μια οργή τυφλή, η εμπιστοσύνη στους φορείς της πολιτικής διαβρώνεται· άρα και οι προοπτικές για πολιτικές που θα έλυναν προβλήματα και θα μας πήγαιναν μπροστά απομακρύνονται.
Το σχήμα αυτού του φαύλου κύκλου δεν προέκυψε τα χρόνια της κρίσης∙ λειτουργεί από δεκαετίες και μέσα από αυτό φτάσαμε στη χρεοκοπία. Πάντα συνυπήρχε ωστόσο, με αξιόλογες απόπειρες ορθολογικής προσέγγισης και με αντίστοιχες πολιτικές πρωτοβουλίες – οι οποίες όμως δεν κατόρθωναν να υπερισχύσουν. Μόνο που τώρα πλέον, σε συνθήκες παρατεταμένης, πραγματικής και τεράστιας οικονομικής επιδείνωσης έχει γίνει ακόμα πιο επικίνδυνο.
[…]
Η Ελίζα Παπαδάκη είναι δημοσιογράφος.
